آیین‌ها و آداب و رسوم مردم ابوزیدآباد

آیین‌ها و آداب و رسوم مردم ابوزیدآباد و فرهنگ راژی

آیین‌های عاشورا
هر ساله طی دهه محرم، آیین‌های ویژه‌ای که به نحوی بسیار زیبا پیوند فرهنگ اصیل ایرانی را با فرهنگ ناب اسلامی به نمایش می‌گذارد، در میدان‌گاه‌های ابوزیدآباد و درب زیارت امامزاده عبدالله سلام الله علیه برگزار می‌شود.

اوج این آیین‌ها همانگونه که انتظار می‌رود در روز عاشورا است که به "آیین نخل‌گردانی" معروف است.

نقش‌ها به ترتیب از کانون به حاشیه عبارتند از:
1). پارچه مشکی به نشانه‌ی سوگواری بخش اعظم پیکره‌ی نخل را می‌پوشاند.

2). حاشیه نازک سبزرنگ پارچه‌های سبزی است که با آن یال‌های نخل را به نشانه‌ی سیادت و آقایی آل علی علیهم السلام می‌پوشانند.

3). پیشانی سرخ‌فام نخل به نشانه خون ریخته‌ی سیدالشهدا در راه عدالت و خداباوری، آمیزه‌ای از کرک‌هایی است که نخل‌آرا با دقت و حوصله آنها را در پیشانی و دنباله‌ی این نخل بزرگ و سنگین چوبی چیده است. این کرک‌ها حاصل کار پرمشقت زنان و دختران قالیباف این منطقه است.

4). مجموعه‌ای از دیرک‌های چوبی زیر نخل امکان برداشتن این پیکره‌ی سنگین، آوردن آن از حسینیه به میدان‌گاه، گرداندن آن در میدان‌گاه و سپس برگرداندن آن به حسینیه را روی دستان مشتاق فراهم می‌کند.

5). مخروط‌های روی پیشانی نخل، کلاهخودهایی برنزی است که بر پیشانی و دنباله نخل چیده می شوند و نشانه دلاوری و رشادت امام و یاران شهید همراه ایشان است.

6). میان کلاهخودها، اسپندان‌های آویخته دیده‌ی شورچشمان و بدخواهانی را نشانه می‌رود که پس از هزار و چهارصد سال شاهد جوشش فزاینده‌ی مهر و دلبستگی توده‌های مردم به آل علی علیهم السلام هستند.

7). سرانجام اگر بیرونی‌ترین و آخرین متن تصویر، چهره‌ی جمعیت سوگوار و بهم فشرده‌ای است که با دیدگان اشکبار پیکر امامشان را بدرقه می‌کنند.

نقش‌های منتظم و کانون‌گرای موجود در نماد فرهنگ و آیین گویش‌وران راژی، نشان از پیوند باشکوه آیین انسان‌ساز امام حسین علیه السلام و فرهنگ ستوده‌ی ایرانیان دارد

آیین عروسی
بیشترین آثار بجای مانده از آیین‌های جشن بویژه مراسم عروسی را به نظر می‌رسد در روستاهای دورتر مانند قاسم‌آباد باید جستجو کرد.

آیین آب‌شنجان (اوشنجو)
این آیین بسیار زیبا ریشه در باورهای ایرانیان از پیش از اسلام و آیین زرتشت دارد. استاد شهید مرتضی مطری در کتاب گرانسنگ «خدمات متقابل اسلام و ایران» یادآور می‌شوند که زرتشت بر پایه روایات موجود از جمله پیامبران الهی بوده است که مانند بسیاری دیگر از پیامبران دیگر آیین او پس از ایشان دگرگون شده است.

درآیین آب‌شنجان که به واقع اقلیمی ـ دینی است هر بامداد بویژه بامداد روزهای آدینه، کف خاکی یا آجرین حیاط‌های خانه‌های کهن و نیز کوچه‌ها با آفتابه‌های مسین و جاروهای بلند فراشی توسط مادران و دختران چادر به کمربسته آب‌فشانی می‌شود و پس از آن که بوی خوش زمین و کاهگل آب‌خورده، فضا را برای رهگذران و ساکنان معطر کرد، با دود سفید اسپند برخاسته از مجمرهای کوچک مسین آذین می‌شود.

سلام‌های بلند و گرمی که میان برگزارکنندگان آیین و رهگذران، کوچه‌ها را فتح می‌کند؛ به رهگذر طراوت و به آن مادر صبح‌خیز قوت می‌بخشد. دریغ که هجوم فرساینده‌ی زندگی شهری و ماشینی چون آفتاب سوزنده‌ی کویر، شبنم شفابخش این رسوم دیرین را هر روز برمی‌چیند و جای آن را خاکروبه بیگانگی و تعارفات خشک می‌پاشد.

آیین هاها
این آیین پس اذان و نماز شامگاه در ده روز آغازین ماه رمضان برگزار می‌شود.

منبع:روجگان

پوشاک محلی در فرهنگ راژی(ابوزیدآباد)

پوشاک محلی در فرهنگ راژی ابوزیدآباد

درآمد
رنگ، طرح، جنس، شیوه، مکان و زمان پوشیدن لباس از جمله ملاحظاتی است که به آن می‌تواند معنا و روح ببخشد. قشر سالمند منطقه ابوزیدآباد هنوز پوشاکی سبک از گذشته بر تن دارند ولی نو پوشیدن اصیل آن جمع محدودی از راژی‌زبانان را در بر‌می‌گیرد ولی در همین جمع محدود هم ندرتا پوشاکی مورد استفاده است که دیرینگی و وقار آن شگفت‌انگیز است. پایگاه روجگان برخی از پوشاک‌های محلی منطقه ابوزیدآباد را معرفی می‌کند.

تمو مدام
شلوار پاچه گشاد مانند بختیاری‌ها با رنگ مشکی است که ریش‌سفیدان و معتمدان در مجالس رسمی می‌پوشند و شکوه و وقار خاصی به فرد می‌بخشد. امروزه پارچه ویژه‌ی این شلوار برای جوانانی که مشتاق دوختن و پوشیدن این شلوار ایرانی باستانی هستند نایاب است.

قافا نیفتنا
شامل یک پیراهن ستبر و بلند است که با لباده شباهت بسیار دارد و یک شلوار مشکی گشاد با نام تمو مدام است.

چارقد
پوششی چارگوش و بلند و کامل برای زنان و دختران که زیر چادر می‌پوشند و حتی بدون چادر هم کامل است. این پوشاک متین و بسیار زیبا با تمام کمالاتی که برای زن ایرانی دارد در بستر بی‌سروسامانی سده اخیر فرهنگ ایران زمین مورد بی‌مهری بسیار قرار گرفت ولی بسی جای شکرگزاری است که هنوز در منطقه ابوزیدآباد بویژه در میان زنانی که شان و اصالت خود را در تقلید کور از مدسازان نابخرد و گاه مزدور نمی‌دانند، این پوشاک با گل‌های رنگی بر سر زنان است.

در نخستین همایش ایران‌شناسی محققی از استان بوشهر عنوان کرد که ایرانیان از پیش از از اسلام در مقایسه با ملل دیگر بسیار اهل شرم و نجابت بوده‌اند به نحوی که واژه‌هایی مانند چادر، لچک و چارقد به جهت زبان‌شناسی ریشه در پارسی باستان دارند.

پاچین
پیراهن بلند و تمام چین‌دار دختران و زنان که دو کار به ظاهر غیر قابل جمع را با هم انجام می‌داد. هم پوششی کامل و ساتر برای اندام زن بود و هم شکوه و زیبایی زن ایرانی را از نظرگاه پاک‌چشمان پوشیده نمی‌داشت. پاچین همچون بسیاری از لباس‌های کهن ایرانی، چشم را متوجه پاکی و شان زن ایرانی می‌نماید ولی متاسفانه لباس‌های امروزی با زدودن آن قداست، نگاه بیماردلان و آلودگان را به دنبال خود می‌کشد.
منبع: روجگان