عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد - قسمت دوم

عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد - قسمت دوم

عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد - قسمت دوم

بقیه عکس ها را در ادامه مطلب مشاهده کنید

عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد-قسمت اول

عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد-قسمت اول

عکس کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد-قسمت اول
با وجود اینکه موقع تعطیلات عید بود و عوامل مزاحم زیادی برای عکس گرفتن در کاروانسرا بود سعی کردم عکس های مستند نسبتا خوبی از اونجا تهیه کنم.

کاروانسرای شاه عباسی در در مرکز شهر ابوزیدآباد واقع شده است. بنای این کاروانسرا حدود 400سال قدمت دارد و به عصر صفوی باز میگردد. این مکان در سال 1387 توسط میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل مرمت شده است.

شهر ابوزیدآباد در 40 کیلومتری شهرستان آران و بیدگل می باشد.

این اولین مجموعه از عکس های کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد است که در این وبلاگ و همچنین اولین مجموعه عکس هایی است که از این مکان در فضای مجازی قرار می گیرد!

(بقیه عکس ها را در ادامه مطلب... مشاهده کنید)

آیین‌ها و آداب و رسوم مردم ابوزیدآباد

آیین‌ها و آداب و رسوم مردم ابوزیدآباد و فرهنگ راژی

آیین‌های عاشورا
هر ساله طی دهه محرم، آیین‌های ویژه‌ای که به نحوی بسیار زیبا پیوند فرهنگ اصیل ایرانی را با فرهنگ ناب اسلامی به نمایش می‌گذارد، در میدان‌گاه‌های ابوزیدآباد و درب زیارت امامزاده عبدالله سلام الله علیه برگزار می‌شود.

اوج این آیین‌ها همانگونه که انتظار می‌رود در روز عاشورا است که به "آیین نخل‌گردانی" معروف است.

نقش‌ها به ترتیب از کانون به حاشیه عبارتند از:
1). پارچه مشکی به نشانه‌ی سوگواری بخش اعظم پیکره‌ی نخل را می‌پوشاند.

2). حاشیه نازک سبزرنگ پارچه‌های سبزی است که با آن یال‌های نخل را به نشانه‌ی سیادت و آقایی آل علی علیهم السلام می‌پوشانند.

3). پیشانی سرخ‌فام نخل به نشانه خون ریخته‌ی سیدالشهدا در راه عدالت و خداباوری، آمیزه‌ای از کرک‌هایی است که نخل‌آرا با دقت و حوصله آنها را در پیشانی و دنباله‌ی این نخل بزرگ و سنگین چوبی چیده است. این کرک‌ها حاصل کار پرمشقت زنان و دختران قالیباف این منطقه است.

4). مجموعه‌ای از دیرک‌های چوبی زیر نخل امکان برداشتن این پیکره‌ی سنگین، آوردن آن از حسینیه به میدان‌گاه، گرداندن آن در میدان‌گاه و سپس برگرداندن آن به حسینیه را روی دستان مشتاق فراهم می‌کند.

5). مخروط‌های روی پیشانی نخل، کلاهخودهایی برنزی است که بر پیشانی و دنباله نخل چیده می شوند و نشانه دلاوری و رشادت امام و یاران شهید همراه ایشان است.

6). میان کلاهخودها، اسپندان‌های آویخته دیده‌ی شورچشمان و بدخواهانی را نشانه می‌رود که پس از هزار و چهارصد سال شاهد جوشش فزاینده‌ی مهر و دلبستگی توده‌های مردم به آل علی علیهم السلام هستند.

7). سرانجام اگر بیرونی‌ترین و آخرین متن تصویر، چهره‌ی جمعیت سوگوار و بهم فشرده‌ای است که با دیدگان اشکبار پیکر امامشان را بدرقه می‌کنند.

نقش‌های منتظم و کانون‌گرای موجود در نماد فرهنگ و آیین گویش‌وران راژی، نشان از پیوند باشکوه آیین انسان‌ساز امام حسین علیه السلام و فرهنگ ستوده‌ی ایرانیان دارد

آیین عروسی
بیشترین آثار بجای مانده از آیین‌های جشن بویژه مراسم عروسی را به نظر می‌رسد در روستاهای دورتر مانند قاسم‌آباد باید جستجو کرد.

آیین آب‌شنجان (اوشنجو)
این آیین بسیار زیبا ریشه در باورهای ایرانیان از پیش از اسلام و آیین زرتشت دارد. استاد شهید مرتضی مطری در کتاب گرانسنگ «خدمات متقابل اسلام و ایران» یادآور می‌شوند که زرتشت بر پایه روایات موجود از جمله پیامبران الهی بوده است که مانند بسیاری دیگر از پیامبران دیگر آیین او پس از ایشان دگرگون شده است.

درآیین آب‌شنجان که به واقع اقلیمی ـ دینی است هر بامداد بویژه بامداد روزهای آدینه، کف خاکی یا آجرین حیاط‌های خانه‌های کهن و نیز کوچه‌ها با آفتابه‌های مسین و جاروهای بلند فراشی توسط مادران و دختران چادر به کمربسته آب‌فشانی می‌شود و پس از آن که بوی خوش زمین و کاهگل آب‌خورده، فضا را برای رهگذران و ساکنان معطر کرد، با دود سفید اسپند برخاسته از مجمرهای کوچک مسین آذین می‌شود.

سلام‌های بلند و گرمی که میان برگزارکنندگان آیین و رهگذران، کوچه‌ها را فتح می‌کند؛ به رهگذر طراوت و به آن مادر صبح‌خیز قوت می‌بخشد. دریغ که هجوم فرساینده‌ی زندگی شهری و ماشینی چون آفتاب سوزنده‌ی کویر، شبنم شفابخش این رسوم دیرین را هر روز برمی‌چیند و جای آن را خاکروبه بیگانگی و تعارفات خشک می‌پاشد.

آیین هاها
این آیین پس اذان و نماز شامگاه در ده روز آغازین ماه رمضان برگزار می‌شود.

منبع:روجگان

پوشاک محلی در فرهنگ راژی(ابوزیدآباد)

پوشاک محلی در فرهنگ راژی ابوزیدآباد

درآمد
رنگ، طرح، جنس، شیوه، مکان و زمان پوشیدن لباس از جمله ملاحظاتی است که به آن می‌تواند معنا و روح ببخشد. قشر سالمند منطقه ابوزیدآباد هنوز پوشاکی سبک از گذشته بر تن دارند ولی نو پوشیدن اصیل آن جمع محدودی از راژی‌زبانان را در بر‌می‌گیرد ولی در همین جمع محدود هم ندرتا پوشاکی مورد استفاده است که دیرینگی و وقار آن شگفت‌انگیز است. پایگاه روجگان برخی از پوشاک‌های محلی منطقه ابوزیدآباد را معرفی می‌کند.

تمو مدام
شلوار پاچه گشاد مانند بختیاری‌ها با رنگ مشکی است که ریش‌سفیدان و معتمدان در مجالس رسمی می‌پوشند و شکوه و وقار خاصی به فرد می‌بخشد. امروزه پارچه ویژه‌ی این شلوار برای جوانانی که مشتاق دوختن و پوشیدن این شلوار ایرانی باستانی هستند نایاب است.

قافا نیفتنا
شامل یک پیراهن ستبر و بلند است که با لباده شباهت بسیار دارد و یک شلوار مشکی گشاد با نام تمو مدام است.

چارقد
پوششی چارگوش و بلند و کامل برای زنان و دختران که زیر چادر می‌پوشند و حتی بدون چادر هم کامل است. این پوشاک متین و بسیار زیبا با تمام کمالاتی که برای زن ایرانی دارد در بستر بی‌سروسامانی سده اخیر فرهنگ ایران زمین مورد بی‌مهری بسیار قرار گرفت ولی بسی جای شکرگزاری است که هنوز در منطقه ابوزیدآباد بویژه در میان زنانی که شان و اصالت خود را در تقلید کور از مدسازان نابخرد و گاه مزدور نمی‌دانند، این پوشاک با گل‌های رنگی بر سر زنان است.

در نخستین همایش ایران‌شناسی محققی از استان بوشهر عنوان کرد که ایرانیان از پیش از از اسلام در مقایسه با ملل دیگر بسیار اهل شرم و نجابت بوده‌اند به نحوی که واژه‌هایی مانند چادر، لچک و چارقد به جهت زبان‌شناسی ریشه در پارسی باستان دارند.

پاچین
پیراهن بلند و تمام چین‌دار دختران و زنان که دو کار به ظاهر غیر قابل جمع را با هم انجام می‌داد. هم پوششی کامل و ساتر برای اندام زن بود و هم شکوه و زیبایی زن ایرانی را از نظرگاه پاک‌چشمان پوشیده نمی‌داشت. پاچین همچون بسیاری از لباس‌های کهن ایرانی، چشم را متوجه پاکی و شان زن ایرانی می‌نماید ولی متاسفانه لباس‌های امروزی با زدودن آن قداست، نگاه بیماردلان و آلودگان را به دنبال خود می‌کشد.
منبع: روجگان

قلعه کرشاهی ابوزیدآباد

قلعه کرشاهی

قلعه کرشاهای در موقعیت جغرافیایی 55/33 درجه شمالی و 06/52 درجه شرقی، واقع در جنوب کویر بندریگ، شمال شهر ابوزیدآباد و در نزدیکی ارتفاعات کوه یخاب قرار دارد.

قلعه کرشاهی

این قلعه از خشت و گل ساخته شده است و هم اکنون از آثار بر جای مانده از زمان قاجار است. این قلعه یکی از قلعه های مهم سردار حسیم کاشی یکی از راهزنان و یاغیان دوره رضا خان بوده و هنوز آثار گلوله های توپ در نبرد نیروهای دولتی و نیروهای سردار حسین کاشی در این قلعه بر جای مانده است.

*برای وضوح بهتر عکس های قلعه کرشاهی بر روی عکس آن کلیک کنید

راه های ورود به منطقه :

مسیر آران و بیدگل به قلعه مرنجاب به سمت سفیدآب پس از عبور از تپه ماهورها به یک بستر رودخانه میرسید که در صورت ورود به آن و گذر از حاشیه غربی کوه های یخاب به این قلعه میرسید.

مسیر محیط بانی سفیدآب به قله کرشاهی است.

دو مسیر اخیر فقط با خودروهای suv قابل تردد است.

موقعیت دقیق جغرافیایی جغرافیایی قلعه بر روی GPS :

منبع مطالب: اینجا

ابوزیدآباد آران و بیدگل

ابوزِیدآباد یکی از بخش های شهرستان آران و بیدگل است.ابوزید آباد را که نورآباد نیز نامیده شده است، به اختصار بوزآباد می نامند، ولی در اصطلاح محلی بیشتر به بیذوی معروف است .

این شهر منطقه ای تاریخی است به ترتیبی که قدمت منطقه بیش از چندین هزارسال است و اولین منطقه مسکونی درفلات قاره آسیا درناحیه سیلک کاشان شکل گرفته است. پس از ویرانی شهر باستانی سیلک در اثر حوادث و تحولات گوناگون در اطراف آن آبادی های کوچک و بزرگی شکل گرفتند لذا سابقه پیدایش ابوزیدآباد به دوره های تاریخی طولانی منطقه برمی گردد. درحال حاضر صرفأ وجود قلعه دوران صفوی و چندین آب انبار و منازل مسکونی و چشمه قنات قدمت شهر را نشان میدهد.

شهر ابوزیدآباد با مرکزیت بخش کویرات در سال 1375 از تابعیت دیرینه شهرستان کاشان خارج و به شهرستان آران و بیدگل الحاق شده است و در فاصله 40 کیلومتری این شهرستان قرار دارد و در تاریخ 20/09/1377 با مصوبه هیات وزیران به شهر تبدیل و شهرداری آن تاسیس گردید.

این شهر به هشت محله به نام های پشت ده، سحرگاه، حسین آباد، توی ده، دولت آباد، ولی عصر، سادات و جانثاران تقسیم شده است که درجنوب شرقی شهرستان های کاشان وآران بیدگل واقع گردیده است . این شهر در سال 1375 از مرکز دهداری به مرکز بخش کویرات تبدیل و همزمان از فرمانداری کاشان انتزاع و به فرمانداری آران و بیدگل طبق مصوبه تقسیمات کشوری الحاق و به شهر تبدیل شد و شهرداری ابوزیدآباد در تاریخ 25/9/1377 تأسیس و راه اندازی گردید .
حدود اربعه شهر عبارت است از: از سمت شمال به بند ریگ معروف به سیازگه، از سمت جنوب به روستای محمد آباد، از سمت شرق به روستای کاغذی و از سمت غرب به روستای ریجن محدود می گردد و از نظر آب وهوایی گرم وخشک کویری با تابستانهای گرم و زمستانهای سرد بوده که رطوبت هوا پایین است . اطراف شهر را تپه های شنی روان فراگرفته است برای تثبیت شن های روان قسمت های وسیعی جنگل کاری شده که اکثرا از تاغ وگز استفاده شده که بخوبی درمنطقه رشد نموده است.

بعد مسافت ابوزیدآباد تا شهرستان کاشان 30 کیلومتر و تا شهرستان آران و بیدگل40 کیلومتر است. شغل اصلی مردم شهرکشاورزی، قالیبافی و دامداری می باشد. محصول با ارزش پسته که اخیرأ درمنطقه رو به توسعه وگسترش است . زبان مردم شهرمحلی و بازمانده از زبان آریایی ومذهب همه مردم شیعه عثنی عشری و از پیروان مذاهب و ادیان دیگرکسی در این شهرساکن نیست و از نظرجمعیت شهر بالغ بر 6000 نفر می باشد. هم اکنون شهر ابوزیدآباد با وجود بخشداری کویرات و هشت روستا بنامهای حسین آباد ، قاسم آباد ، یزدلان ، کاغذی ، محمدآبا د ، ریجن ، علی آباد و فخره درمجاورت خود در مرکزیت بخش قرارگرفته است .
ابوزید آباد دارای سه میدان است به نام میدان قندی، میدان اللهیار و میدان جلوخان. این آبادی هفت مسجد دارد. مهم ترین آنها مسجد جمعه است که بیش از 200 سال پیش بنا شده است. سایر مساجد عبارتند از سحرگاه، رئیس، عبدالرحمن، صاحب الزمان، درب زیارت و محله. ابوزید آباد دارای یک زیارتگاه است که ظاهراً مرقد عبدالله ابن علی بن ابراهیم بن عبدالله بن امیرالمؤمنین علی (ع) است که گنبد بقعة آن در 1263ق/ 1847م به وسیله حاجی حسین نام ابوزید آبادی از کاشی پوشیده شده است. در 1356ش آبادی ابوزید آباد دارای 630 واحد مسکونی با وسعت کلی برابر با 180 هکتار بوده است. اهالی ابوزید آباد که در گذشته با زراعت و هیزم کشی زندگی را می گذراندند (فرهنگ جغرافیایی، 3/3)، امروزه مانند ساکنان سایر دهات این منظومه از راه زراعت، باغداری، دامداری و قالی بافی امرار معاش می کنند.
این شهر دارای جاذبه های گردشگری فراوان ، آثار تاریخی منحصر به فرد ، مراسم سنتی آئین سوگواری اباعبدا...الحسین(ع) و از همه مهمتر گویش و زبان مردم این منطقه که همگی قدمت چندصدساله دارند ذیلا به آنها اشاره می شوند .
شغل اکثر مردم این منطقه کشاورزی و دامداری است ، از زحمتکش ترین کشاورزان ایرانی در بین این مردمان
مشاهده می شوند.
پسته ، انار ، انگور ، جو ، گندم ، ذرت و ... حاصل کشاورزی این منطقه می باشد . 

شغل اکثر مردم این منطقه کشاورزی و دامداری است ، از زحمتکش ترین کشاورزان ایرانی در بین این مردمان مشاهده می شوند.

اکثر زنان نیز برای تامین هزینه های زندگی ، مردان خور را یاری می دهند . آنها در خانه های خود دار قالی بر پا کرده و و به بافتن قالی مشغولند و در حین انجام کار به خانه داری نیز می پردازند بنابراین زنان بعنوان یک تولید کننده عمده و در وضع اقتصادی و مشیت خانواده خویش اثر گذارند.

گویش و زبان مورد تکلم اهالی این منطقه در منابعی چون (ناتل خانلری و صفوی ) مورد اشاره واقع شده است که شواهد ارائه شده موجود نشانه بقای این زبان از دوره های قریب به یقین پیش از اسلام تا کنون است که عنوان گویش باستانی رازی و قدمت چند صد ساله می باشد . ساختار فعلی و فاعلی این زبان از فارسی امروز و قابلیتهای چشمگیری که در آن نسبت به زبانهای فارسی و انگلیسی مشاهده می شود آن را به صورت یک فرهنگ لغت زنده و گنجینه ای اصیل برای فرهنگستان ادب فارسی ایران در آورده است .

در حال حاضر این منطقه 200 دانشجو در حال تحصیل در دانشگاهها و رشته های مختلف دارد و تا کنون 300 فارغ التحصیل از دانشگاهها و در رشته های مختلف داشته است که یکایک این عزیزان در اقسی نقاط کشور عزیزمان و بعضا در پستهای مدیریتی  در حال خدمت رسانی می باشند.

استعدادهای بالقوه موجود در منطقه از کشاورزی و دامداری گرفته تا صنایع دستی که مورد بی مهری قرار گرفته متاسفانه به دلیل عدم هدایت درست ،  از منابع به خوبی بهره گیری نمی شود و اقتصاد ضعیفی بر منطقه حاکم است و با همه تلاش  مردم سخت کوش و پرتلاش در محرومیت به سر می برند که می طلبد مسئولین محترم توجه ویژه ای به منطقه و این شهر داشته باشند تا هم از منابع موجود به نحوی مطلوب استفاده شود و هم به اقتصاد مردم کمک شود و در قبال آن با تولید محصولات کشاورزی و دامی و صنایع وابسته به این تولیدات در رفع نیازها کمک قابل ملاحظه ای می تواند داشته باشد .

کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد

کاروانسرای شاه عباسی پیکی گرانبها حامل میراث دیرینه و ناگفته های چند صد ساله اجداد تاریخ شهر کویری ابوزیدآباد از توابع شهرستان آران و بیدگل است

در گستره فلات ایران زمین، استان اصفهان به تنهایی فصلی زرین از کتاب فرهنگ، ادب و هنر ایرانی است و به حق از هزاران سال پیش با آموزه های ادیان الهی عجین شده است.

در این میان منطقه ابوزید آباد واقع در شمال این استان به مرکزیت این شهر و با مجموعه ده روستا بر کناره بیابان های خاموش و پر رمز و راز ایران مرکزی، در40 کیلومتری شهرستان آران بیدگل گنجی پر بها را نه در پستوخانه ها و زیر خاک، بلکه در آستانه این شهر با سکوتی غریب نگهداری کرده است.

این گنجینه گرانسنگ، بنای کاروانسرای شاه عباسی با قدمت 400 ساله مربوط به دوران صفویه و شاه عباس است.

کاروانسرا از نوع کاروانسراهای مربع شکل با ورودی یک درب چوبی به ارتفاع 22 متر و جلوخان مشخص به طرف جنوب شرقی است.

هشتی ورودی کاروانسرا نیز جلوه خاصی به این بنا داده است و گذشت زمان خرابی هایی در آن ایجاد کرده بود که 55 سال پیش توسط 'حاج ماندعلی معمار' کاشانی مرمت شد.

این بنا دریک طبقه بنا شده و بخش شترخان و اصطبل ها از چهارگوشه محوطه وسط کاروانسرا که به شیوه زیبایی به هم دسترسی و ارتباط یافته اند.

ارتفاع دیوارهای این کاروانسرا به هشت متر می رسد و مساحت دو هزار و 200 متر و شامل 17 غرفه و سکو دارد.

کاروانسرا دارای هشت برج و بارو به عنوان حایل دیوار ها، چهار انبار یا اصطبل بزرگ و یک اتاق مهمانی برای نشیمن خان ها و روسای قبایل در گذشته و دو تنور است که در گذشته برای نانوایی و پخت و پز کاروانیان مورد استفاده قرار می گرفته است.

تا حدود 70 سال پیش رشته قنات روستای ' ریجن ' از این مکان عبور می کرده است.

یکی از ویژگی های شاخص این کاروانسرا وجود یک ساعت آجری در سمت چپ درب ورودی است که 55 سال قبل توسط یک شخص کاشانی ابداع شده است.

خطی در وسط این آجر به گونه ای طراحی شده است که در چهار فصل سال زمانی که سایه روی خط افتاد هنگام اذان ظهر را نمایش می دهد.

کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد درگذشته نه چندان دور به علت قرارداشتن برسه راه اصلی کاشان، یزد از یک طرف و آران و بیدگل و اصفهان از سوی دیگر دارای اهمیت بسیار زیادی بوده است.

این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها و مرکب‌هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و تا 60 سال گذشته شتربانان از یزد، اصفهان و شهرهای دیگر در این کاوانسرا اطراق می کردند.

در سال 1320 این کاروانسرا تحویل شرکت دخانیات شد و تا 45 سال به عنوان انبار تنباکو مورد استفاده قرار می گرفت.

همچنین در سال 1365 تحویل اداره اوقاف آران و بیدگل شد.

ابوزیدآباد که درگذشته مرکز دهستان کویرات بوده است یک مجموعه مرقومه خواجه وجود داشته که این کاروانسرا هم جز آن بوده است.

کاروانسرای شاه عباسی ابوزید آباد در ت‍‍اری‍خ‌ بیست و سوم م‍رد‌اد س‍‍ال‌ 1378ب‍ه‌ ش‍م‍‍اره‌ دو ‌ه‍ز‌ار و 371، در ف‍‍ه‍رس‍ت‌ ‌آث‍‍ار م‍ل‍‍ی‌ ک‍ش‍ور ث‍ب‍ت‌ شد.

همچنین تبدیل قسمتی از کاروانسرا به سفره خانه سنتی در سال جاری توانسته در معرفی این گنجینه غریب به عنوان یک مکان ارزشمند سیاحتی و گردشگری سنتی تاثیر بسزایی داشته باشد.

گزارش از: فاطمه رحمتی
منبع در اینجا