گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی- واژگان محلی در شعر موبد-قسمت۳

گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی- واژگان محلی در شعر موبد-قسمت۳

از ویژگی های شعر موبد که بسی در خور تامل است ،به کارگیری واژگان محلی در جای جای سروده اوست نمونه هایی مانند آن در جای دیگر دیده نمی شود یا به غایت ،نادر است .

 (هنایش ،ص90)
فرفیشه: بی اعتنایی، تحقیقر ، بی مهری و حق ناشناسی
دل من سوخت زیک شاهد شنگول که گفت
موبد از ما نرمد با همه فر فیشه ما
(همان)
هندات : آماده کردن ، تهیه دیدن
رنج پروردیم و هرگز نازکش مارا نبود
همچو موبد زیسته نان را به هنداتیم ما
(همان ،ص96)
بیژک= بیجک : سند ،حواله و برات
برات مینو جز مهر مرتضی نبود
خوشا سعادت آنکس که دارد این بیژک
(همان ، ص70)
بشن ؛ تن ، لباس را بشن کردن : پوشیدن
بشن سیمین را ز زرین پرنیان ملبوس شد
(همان ،ص55)
گل وشل : خیس شدن زمین خاکی از باران زیاد
زیر پای لولیان گلزارها پامال گشت
موسم گل گشت و هنگام گل و شل در گذشت
ستلخ = استلخ :استخر
تاکه مه در غره از سلخ آید از غره به سلخ
تا کشاورزان بیند و زند آب اندر ستلخ...
( همان ،ص57)
بیوه سار : زن بی شوهر
نه صوفیم که قناعت کنم به پاره گلیم
نه قاضیم که برم مال بیوه سار و یتیم
(همان ،ص62)
شنگ : ناتوان ، فلج ، بی دست و پا
پیش فر او بود تهمورث و هوشنگ شنگ
گرگشد شمشیر بگریزد ز صد فرسنگ سنگ
(همان ، ص39)
کل : کند و لال ؛ کل شدن زبان یعنی از سخن گفتن ناتوان شدن
از زمین چون پایه توحید اقتادی تزلزل
شد زبان در پاسخ لوم همه بیگانگان کل
(همان ، ص33)
خاک وخل : خل مهمل خاک است
کاین موبد اگر به جاماند
بس دیو به خاک و خل نشاند

گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی-شعر موبد قسمت ۲

گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی-دکتر عبدالله محدی محب قسمت 2

شعر موبد و واژگان محلی در شعر خود

در این مطلب به طور مختصر از شعر موبد گفته شده که تمامی مطالب آن از کتاب گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی نوشته ی دکتر عبدالله محدی محب بر داشته شده است.
همچنین درباره واژگان محلی به کار گرفته شده در شعر موبد صحبت شده و معانی آن نوشته شده است.

شعر موبد
شاید بتوان در یک جمله در باب شعر موبد گفت ، مجموعه شعر موبد جامع همه چیز است ، اما هیچ چیز غالب نیست و این خود می تواند ، گویاتی شخصیت و روح پر التهاب موبد باشد که گویی در زندگی خود را در اختیار هیچ چیز قرار نداده است ، در حالی که نشان داده چیزهایی زیادی در اختیار اوست و کسانی که اشعار او را از لحاظ ادبی و فنون بدیعی دارای مضامین والا ندانسته اند ، از این دقیقه غافل مانده اند ( ر، ک شاعران در سنگر مطبوعات).
در مجموعه موجود از شعر موبد می توان قصیده ، غزل ، مسمط، مثنوی ، مدح ، مرثیه ، ماده تاریخ ، تفنّنهای ادبی مثلا شعر بی الف ، مجموعه ای از جناس و خیلی چیزهای به دست آید ، اما موبد را نمی توان به هیچ یک از اینها منسوب داشت ، چنانچه توفیقی به دست آید و مجموعه آثار این ادیب و نویسنده مهجور تجدید چاپ شود ، این ادعا به کرسی اثبات خواهد نشست .

...

گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی- دکتر عبدالله محدی محب قسمت 1

در اینجا مطلب به طور مختصر مطالبی از کتاب "گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی" نوشته ی "دکتر عبدالله محدی محب" نوشته شده است که امیدوارم مورد استفاده همه قرار بگیرد و بیشتر با این شاعر گران قدر آشنا شوید.

عبدالعلی موبد بیدگلی اهل شهرستان آران و بیدگل واقع در استان اصفهان روزنامه‌نگار و شاعر مشروطه خواه بود.

موبد تحصیلات دینی خود را در نجف و تهران گذراند، در انجمن سری آزادی‌خواهان برای رهایی ایران از استبداد تلاش کرد و پس از به توپ بستن مجلس در سفری به روسیه در مطبوعات این کشور اعتراض خود را به دفاع دولت آن کشور از دوام استبداد در ایران انعکاس داده و نگرانی حاکمان پطروگراد را برانگیخت.

موبد بر ادبیات فارسی و عربی و تاریخ ایران باستان تسلط داشت، زندگانی درویش‌گونه‌ای داشت و تبحر او در شعر را نیز (آن‌چنان که در اشعار پر شمارش هویداست) بسیاری ستوده‌اند.

منم پارسا موبدپارسی گوی     زتخم کیان از تبار اطائب

شیخ عبدالعلی موبد بیدگلی از چهره های تاثیرگذار فرهنگی سیاسی یکصد ساله اخیر ایران است. شهرت این شاعر و ادیب دانشمند در تاریخ مشروطیت ایران بیشتر به علت مبارزات و مجاهدت های او در روسیه و در دوره استبداد صغیر است. وی توانست با تبلیغات خود علیه محمدعلی شاه و انتشار سخنرانی هایش در مطبوعات رو سی و انگلیسی توجه اندیشمندان و سیاستمداران را به اختناق حاکم در ایران در آن دوره سیاه جلب نماید. این نوشته مروری است بر زندگی علمی ، سیاسی و ادبی او.