گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی- واژگان محلی در شعر موبد-قسمت۳

گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی- واژگان محلی در شعر موبد-قسمت۳

از ویژگی های شعر موبد که بسی در خور تامل است ،به کارگیری واژگان محلی در جای جای سروده اوست نمونه هایی مانند آن در جای دیگر دیده نمی شود یا به غایت ،نادر است .

 (هنایش ،ص90)
فرفیشه: بی اعتنایی، تحقیقر ، بی مهری و حق ناشناسی
دل من سوخت زیک شاهد شنگول که گفت
موبد از ما نرمد با همه فر فیشه ما
(همان)
هندات : آماده کردن ، تهیه دیدن
رنج پروردیم و هرگز نازکش مارا نبود
همچو موبد زیسته نان را به هنداتیم ما
(همان ،ص96)
بیژک= بیجک : سند ،حواله و برات
برات مینو جز مهر مرتضی نبود
خوشا سعادت آنکس که دارد این بیژک
(همان ، ص70)
بشن ؛ تن ، لباس را بشن کردن : پوشیدن
بشن سیمین را ز زرین پرنیان ملبوس شد
(همان ،ص55)
گل وشل : خیس شدن زمین خاکی از باران زیاد
زیر پای لولیان گلزارها پامال گشت
موسم گل گشت و هنگام گل و شل در گذشت
ستلخ = استلخ :استخر
تاکه مه در غره از سلخ آید از غره به سلخ
تا کشاورزان بیند و زند آب اندر ستلخ...
( همان ،ص57)
بیوه سار : زن بی شوهر
نه صوفیم که قناعت کنم به پاره گلیم
نه قاضیم که برم مال بیوه سار و یتیم
(همان ،ص62)
شنگ : ناتوان ، فلج ، بی دست و پا
پیش فر او بود تهمورث و هوشنگ شنگ
گرگشد شمشیر بگریزد ز صد فرسنگ سنگ
(همان ، ص39)
کل : کند و لال ؛ کل شدن زبان یعنی از سخن گفتن ناتوان شدن
از زمین چون پایه توحید اقتادی تزلزل
شد زبان در پاسخ لوم همه بیگانگان کل
(همان ، ص33)
خاک وخل : خل مهمل خاک است
کاین موبد اگر به جاماند
بس دیو به خاک و خل نشاند

(همان ، ص142 )
یاواش ، یواش : آهسته
بر در ارباب گیتی کرده پا منه تا نشوی
خواجه خلوت کرده این سوتر بیا یواش باش
(همان ، ص110)
مشتن : قضای حاجت ، ادرار کردن ، اجابت مزاج...
روزگارا چند تخم گین به دانا داد کشتن
برتو و آن کو زتو فر یافت می بایست مشتن
(همان ، ص118)
نسار = نساقده :جنوب
به مهر تاب از نسار ، هور سفر می کند
موکب والاش از این مرز گذر می کند
(همان ،ص44)
مهر تاب در این بیت یعنی شمال
در یکیچ : کرم مزبله
کلیل : مستراح
در کلیل اندر آسوده زید کرم در یکیچ
سخت دشوار و شگرف است شکیبایی ما
(همان ، ص98)
پاچه ورمالیده : رند ، زرنگ و حیله گر
در خرابات اندر و میخانه ممتازیم ما
پارچه ورمالیده و رند و نظر بازیم ما
بته جاز : بوته خار
هوش و دانش از پدر داران طمع کردن خطاست
بی پدر پرورده زیر بته جازیم ما
(همان ، ص97)
موارد فراوانی درسرورده های موبد از این دست می توان یافت که فعلا بدین مقدار بسنده می شود تا خداوند بعد از این چه خواهد .
گذری بر شعر و شأن موبد بیدگلی-دکتر عبدالله محدی محب