حسینیه توده (توی ده) بیدگل
حسینیه توده (توی ده) بیدگل یکی از حسینیه های تاریخی شهرستان آران و بیدگل به شمار میرود که قدمت آن به دوران قاجاریه باز می گردد و در محله توی ده بیدگل واقع است. حسینیه توده بیدگل در فهرست آثار ملی به شماره 14933 در تاریخ 16/12/1384 به ثبت رسیده است.
حسینیه توده (توی ده) با زیر بنایی به مساحت 300 متر مربع ساخته شده است. حسینیه توده یا توی ده در سمت شمالی میدان سنگ توده (توی ده) واقع می باشد و هم اکنون در ایام سوگواری ماه محرم مورد استفاده قرار میگیرد. معماری و ساخت بنا در دوره های متعدد در میدان توده (توی ده) استمرار داشته است. این بنا دارای گنبد خانه ای در میدان و فضا های گوشواره در اطراف آن می باشد. این بنا دارای پلان بسیار ساده بوده و زیبایی خاص به خود را دارد و در ساخت آن از خشت و آجر استفاده شده است. گند آن هم در ادوار مختلف تخریف و دوباره باز سازی شده است.
در گذشته حسینیه توده (توی ده) دارای حیاط کوچکی در ضلع جنوبی خود بوده است که توسط اهالی محله تخریب گردیده است. تعویض کلیه باز شو ها قدیمی با بازشو های آهنی هم از دیگر دخل و تصرفات مشهود در بنا است.
نشانی: شهرستان آران و بیدگل، محله توده، میدان سنگ (میدان توده)
منبع: خبرگزاری ایمنا
مشاهده نتیجه شمارش آرا در کاشان و آران و بیدگل برای مجلس نهم (کلیک کنید)
وارد شهرستان آران و بیدگل که شوی، محلههای تاریخی زیادی روبرویت خودنمایی میکند؛ محلههایی که بیشتر آنها در منطقه بیدگل از این شهرستان قرار دارند. یکی از این محلهها، درب ریگ است که به گفته معمرین و کارشناسان این شهرستان، یکی از پر جمعیتترین و با وسعتترین محلههای این منطقه است، به این معنا که از طریق محله درب ریگ میتوان به محلههایی چون ویرانه، هاشمیه و یزلان راه پیدا کرد.
با ورود به محله درب ریگ و مشاهده بافت تاریخی آن، این سئوال که وجه تسمیه این محل از کجا نشأت گرفته میشود، در ذهن میآید. برای رسیدن به پاسخ این سئوال، گفتههای عباس ملکی، کارشناس اداره میراث فرهنگی آران و بیدگل میتواند راهگشا باشد: این محل از آن جهت که از طرف شرق به بندریگ (تلهایی که به هم پیوسته هستند) متصل میشود و از طریق یک دروازه به ریگزارها میتوان دست پیدا کرد، به محله درب ریگ شهرت پیدا کرده است.
***
تابلوی محله درب ریگ روبرویمان خودنمایی میکند. اینجا همان مکانی است که یکی از بناهای قدیمی که سبک معماری و قدمت آن به دوره صفویه بر میگردد، به چشم میخورد. در کنار بنای آب انبار محله درب ریگ که در ابتدای ورود به این محله توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند، سنگ نوشتهای قرار دارد که بر روی آن به تاریخچه و سبک معماری بنا اشاره شده است که با خواندن آن میتوان به قدمت صفوی بودن آن پی برد. از میدان درب ریگ میتوانستیم به راه پله آب انبار و پا شیر آن راه پیدا کنیم؛ بخشی که دارای سر در بسیار زیبایی است که با لقب کتیبهای سنگی در آن، این موضوع را برای هر بینندهای حکایت میکند که در دورههای قبل، افراد خیّری اقدام به مرمت و تعمیر این آب انبار کردهاند.
یکی از زیباییهای این آب انبار، اتاق کوچکی است که به نام تربه در میان اهالی محل شهرت دارد و در بالای راه پلهها تعبیه شده است. به طوری که با بالا رفتن از این مسیر، میتوان به این نمازخانه راه یافت.
وجود چند بادگیر زیبا و بلند بر بالای این آب انبار هم زیبایی خاصی را به فضا بخشیده است؛ بادگیرهایی که اکنون بخشهایی از آن بر اثر مرور زمان خراب شدهاند.
با نگاهی به مصالح اصلی به کار رفته در این آب انبار، این واقعیت مشخص میشود که عمده ترکیبات به کار رفته در ساخت آن، از خشت و آهک است و این در حالی است که بسیاری از آب انبارهایی که قدمت آنها به زمان صفویه و پیش از آن بر میگردد، عمده مصالح به کار رفته در آنها از سنگهای متنوع بوده که وجه تمایز این آب انبار با آب انبارهای دیگر در استان هم همین موضوع است.
در مخزن این آب انبار، چهار چشمه دیده میشود که بار سنگین سقف آن از طریق ستونهای سنگی حجاری شده نگه داشته میشود. به گفته کارشناسان میراث فرهنگی این شهرستان، اکنون آب این بنا در روزهای خشکی و کم آبی مورد استفاده ساکنان محل و محلههای دیگر قرار میگیرد.
***
یکی از گذرهای این شهر با ساباطهای بسیار قدیمی که هنوز با دیدن آن شکوه و عظمت زمان صفوی جلوی چشمان هر بینندهای پدیدار میشود، آدمی را به زمان قبل بر میگرداند. در این گذر، خانههای تاریخی با تزئینات دورههای مختلف از جمله قاجار و صفویه وجود دارد که اکنون درون تعدادی از آنها ساکنانی زندگی میکنند که زندگیشان را با تاریخ گذشتگان خود گره زده و با سکونت در این خانهها قصد زنده نگهداشتن یاد اجدادشان را دارند. اینجا همان جایی است که زنان و مردان با پوششهای خاص محلی پشت دار قالی مینشینند و از این طریق امرار معاش میکنند. مرضیه که 82 سال از بهار زندگیاش میگذرد درباره قدمت خانه تاریخی که در آن زندگی میکند چنین میگوید: این خانه یکی از قدیمیترین بناهای محل است که بعد از خانه پارسا به عنوان زیباترین بنا از دوران قاجار باقی ماندهاست.
وی کاملاً به یاد دارد که در سالهای بسیار دور که ساباط و گذر تاریخی که در این محل وجود دارد، از طریق آن میتوانستند به خانههای دیگر راه پیدا کنند، اما اکنون دیگر از آن کاربری اصلی هیچ خبری نیست.
مرضیه در لابهلای صحبت هایش به تخریب حسینیهای هم اشاره میکند که در سالهای گذشته رخ دادهبود و اکنون به جای آن، حسینیه دیگری با سبک و معماری خاص تعبیه شده است.
گفتههای این زن به اظهارات محسن محمدتبار، یکی از کارشناسان میراث فرهنگی شهرستان آرانوبیدگل بسیار نزدیک است که میگوید: ساختمان اصلی این حسینیه در دوران گذشته کاملاً تخریب شده و به جای آن ساختمان دیگری با سبک معماری سنتی و قدیمی زمان صفوی احداث کردند. بانی اصلی این حسینیه، حاج علی محمد رحیمی بنّا است و امروز منبر چوبی و منبتکاری شده این بنا زبانزد خاص و عام است که در بالای آن عبارت: “وقف بر حضرت ابیعبدا... الحسین (ع)“ کندهکاری شده که به زیباترین وجه ممکن جلوهنمایی میکند.
***
گذر تاریخی این محل، روزگاری محل تردد بازرگانان و تجاری بود که از کشورهای مختلف به اینجا میآمدند و کالاهای خود را به فروش میرساندند. اکنون مردم محل بدون آنکه از قدمت این ساباط و گذر تاریخی مطلع باشند، در زیر آن تردد میکنند و یا کودکان این محل را برای بازیهای خود انتخاب میکنند. بر این اساس برخی از کارشناسان، انتقادات خود را نسبت به شیوه نگهداری این محل تاریخی به شیوههای مختلفی بیان کردهاند. مریم قاسمی، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری، دیدگاه جالبی در این زمینه دارد: امروز بسیاری از اهالی محل از ارزش این اثر تاریخی بی خبرند، چرا که اگر از تاریخچه این ساباط و گذر تاریخی مطلع بودند، در جهت حفظ و نگهداری از آن تلاش میکردند و هیچگاه اجازه نمیدادند این مکان به عنوان محلی برای بازی کودکان استفاده شود. با هر ضربهای که کودکان با توپ به این بنا وارد میکنند، خشت خشت آن ضربه میبیند و اکنون اگر با دقت به دیوارهای کاهگلی نگاه کنیم متوجه ترکهای بسیار باریک میشویم که البته از نگاه ما دور مانده است.
***
در این محل، همچنین دو باب حمام قدیمی وجود دارد که یکی از آنها به رئیسه و دیگری به حاج محمد شهرت دارد. البته قدمت حمام حاج محمد بیشتر از حمام رئیسه است. اگر چه در سالهای بسیار دور، کاشیهای قدیمی حمام حاج محمد را با کاشیهای جدیدی جایگزین نمودند.
بر دیوار غربی حمام، اشعاری دیده میشود که دارای مفاهیم جالبی است: دادم از گردش این چرخ فلک/ که نکرده به یکی شخص وفا/ حیف و صد حیف از آن قامت سرو/ که در این باغ در افتاد ز پا. از این اشعار اینگونه میتوان برداشت کرد که محله درب ریگ در دوران قبل از صفویه، باغ بزرگی بوده که در آن درختهای چنار و سرو با تنههای بسیار قطور وجود داشت که البته امروز دیگر هیچ نام و نشانی از آن باغ شنیده و یا دیده نمیشود.
البته ناگفته نماند که در این محل، خانه تاریخی پارسا، امامزاده علی اکبر و چندین مسجد تاریخی نیز وجود دارد که هر یک از آنها در جایگاه خود از زیباییهای خاصی برخوردار است.
نویسنده: آسیه عسگری
برای دیدن منبع مقاله به اینجا بروید
دیدارهای هفته هفتم و هشتم از دور برگشت هفدهمین دوره لیگ دسته اول جوانان و بزرگسالان تکواندو باشگاههای کشور(جام نقش جهان) روز جمعه 12 اسفندماه به میزبانی خانه تکواندو برگزار می شود.
به گزارش خبرگزاری ورزش ایران (ایپنا)، زمان وزن کشی تکواندوکاران روز پنجشنبه 11 اسفندماه از ساعت 16 الی 18 خواهد بود و برنامه مسابقات نیز بدین شرح اعلام شده است:
هفته هفتم:
* باشگاه مقاومت – خراسان رضوی
هفته هشتم:
* فرش گل اندام آران و بیدگل – هیات تکواندو قزوین
* مژدهی رشت – باشگاه مقاومت
۱-پتروپارت (23 امتیاز)
منبع: خبرگزاری ایمنا
ادامه مطلب ...منبع: خبرگزاری فارس
|
|
به گزارش خبرنگار ایمنا از آران و بیدگل، مردم آران و بیدگل در گذشته دور و بر اساس تقویم تاریخ ایرانیان باستان ماههای سال را سی روز حساب میکردند و یک سال را ۳۶۰ روز و پنجروز باقیمانده را جدا نگه میدارند و آن را پنجه یا پنگه مینامند.
بر این اساس، بیست و پنجمین روز بهمن ماه در تقویم، رسمی شب اول اسفند به شمار می رود که در فرهنگ عامیانه آران و بیدگلی ها آن را شب اسپند رعیتی مینامند.
مراسم شب اسفندی و یا همان اسپندگان نزد مردم آران و بیدگل بسیار گرامی بوده و هست.
مردم این خطه کویری عقیده دارند در شامگاه ۲۵ بهمن، حتما باید پلو بپزند.
در این شب مردم اگر خروس و یا مرغی در خانه داشتند سر می بریدند و با نخود طبخ می کردند و برنج بار می گذاشتند.
در
شب اسفندی، کسبه آران و بیدگلی اگر شاگرد و یا کارگری داشتند، مقداری برنج
و روغن به آنان می دادند تا رسم دست و دلبازی کویریان را در این شب نیک به
جا آورند.
سنت هدیه برنج و روغن و برخی مایحتاج زندگی در این شب هنوز
در فرهنگ مردم آران و بیدگل زنده است و خانواده های متمکن به دیدار
مستمندان و سالمندان می روند و با تقدیم هدایا، شادی را به خانه آنان می
برند.
تازه دامادهای آران و بیدگل نیز در این شب، با مراسمی ویژه
هدایایی بسته به وضعیت مالی خود شامل قطعه طلا، پارچه، کفش و همچنین مقداری
برنج و روغن و سبزی به عنوان اسفندی برای همسرشان می فرستادند.
این
هدایا بر روی تحته چوبی به نام پاتنی یا طبق قرار می گرفت و مردی آن را به
روی سر خود می گذاشت و به همراه یک گوسفند زنده به خانه عروس می برد.
مغازه داران در این شب محل کسب خود را چراغانی میکنند و آجیلفروشان برای اسپندی آجیل درست میکنند.
شب اسفندی برای مردم آران و بیدگل پیام آور بهار است و بوی خوانچه های نقل و نبات و بوی چادر نماز سفید نو عروسان می دهد.
مراسم ویژه شب اسپندی در آران و بیدگل نمادی از به یاد مستمندان بودن، عاشق انسان ها و انسانیت بودن است.
منبع:خبرگزاری ایمنا
عکس جوانی استاد علی ستاری بیدگلی متخلص به شیدا
باتشکر از آقای اکبر ستاری
وبلاگ آقای اکبر ستاری : بیدار شهر
ببخشید که چند روزی این شعر رو دیر گذاشتم
حسینیه خانقاه بیدگل (درب مختص آباد)
حسینیه خانقاه بیدگل در جهت شرقی مسجد نقشینه و در مسیر گذر تاریخی بیدگل قرار دارد و در زمان صفویه، حاج «حسین دوست»، پایهگذار صوفیه در این مکان بوده است و عنوان خانقاه نیز بههمبن دوره بر میگردد و سپس به حسینیه خانقاه معروف شده است و در زمان حال مرکز هیئت سقایی علی اکبری بیدگل است.
هیئت سقایی یکی از قدیمیترین دستههای مذهبی در آران و بیدگل است که علیرغم تغییر شکل تمامی هیئت بعد از انقلاب، هنوز رسم و شیوه قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده است.
وجود جام آبی به سال 1161 و توغ به سال 1095 هجری قمری و اشیای ارزشمند بسیاری که همه متعلق به این هیئت و دارای وقفنامه است، گواه این قدمت است.
منبر چوبی معرقکاری بزرگ حسینیه خانقاه با دو دیرک در طرفین پلهها و تزئینات آیه الکرسی در حاشیه دیواره اطراف پلهها و صلوات کبیره دارای 10 پله است که در جلوی آن شرح وقفنامه آن حکاکی شده است.
واقف منبر ، استاد «علی رضا بن حسنعلی» بوده و هم دوره با منبر حسینیه دربریگ بیدگل در تاریخ 1237 هجری قمری به خط سید «مرتضی طباطبایی بیدگلی» است.
این منبر اخیرا با کوشش و حمایت مهندس «حسنی مقدم» ، مدیریت حفاظت و احیای اداره میراث فرهنگی کاشان و «محسنی تبار» مسئول اداره دکر شده مرمت و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از جمله آثار دیگر میتوان به وسایل تعزیهخوانی و پوش مذهبی با وقف نامه متعلق به سال 1322 هجری قمری و به خط «حسین بن عبدالباقی طباطبایی بیدگلی» اشاره کرد که هنوز در ایام محرم، سایهگستر عزاداران هیئت سقایی علی اکبری است.
مشهور است که در زمان مرحوم استاد «فرج الله واصف بیدگلی» ( 1323 ه.ق ) که شاعری با اخلاص، فرزانه و مادام العمر بابا و سرپرست هیئت بوده ، به سقایی تغییر نام داده شده است.
از نکات جالب توجه، قدمت قریب به صد ساله برپایی مراسم روضهخوانی هر هفته، شب جمعهها در این حسینیه است که توسط خاندان روحانی در این مکان برگزار میشود.
در سمت شرقی فضای درونی حسینیه خانقاه، فضای کوچکی وجود دارد که هیچگونه بازشوی نداشته و تنها راه دسترسی به آن، حفرهای است که از فضایی دالانی شکل به آن راه مییابد.
بنا برگفته و استناد مردم محلی، در گذشته در درون حسینیه خانقاه، اتاقکی وجود داشته و راه آن نیز باز بوده است، بنابراین مراحل خاکبرداری و خالی کردن اتاقک، انجام شده است که از آنجا مقدار زیادی سفال شکسته، چراغ پیهسوز، ناودانی سفالی، مصالح ساختمانی مربوط به تخریب گنبد حسینیه در زمانی نامعلوم ( احتمالا قاجار ) و بالاخره چهار اسکلت انسانی ( مونث ) که در کنار یکدیگر بر روی کف بقعه از پشت خوابانده شده بودند کشف شد.
دور تا دور فضای بهدست آمده با مساحت حدود 12 متر مربع و ستونی کوتاه و ضخیم در میان، با آجرهای ختایی و سفالهای پیدا شده از آن بهگفته کارشناسان میراث فرهنگی مربوط بهدوره ایلخانی است.
با توجه به این که حسینیه خانقاه درب مختص آباد دارای سبک ساختمانی صفوی – قاجاری است و این که بنا و ساخت آن بعد از بقعه چهل دختران ( اختران ) است، پس میتوان اتاقک موسوم به چهل دختران را بهدوران قبل از صفوی نسبت داد.
با هجرت خاندان طباطبایی و در رأس آنها سید «محمد تقی طباطبایی» در اواخر قرن دهم هجری قمری از زواره به بیدگل و احترام و التزام به آنها، قسمت جنوبی این محله برای اسکان آنها انتخاب شد.
در زمان حاج «میرزا معصوم»، بناها و آثار فراوانی احداث شد و یا در دست مرمت و بازسازی قرار گرفت.
مجموعه بزرگ طباطبایی، شامل مجموعه خانه طباطبایی، بازارچه، مهمانخانه میرزا معصوم، آب انبار میرزا معصوم (حاج آقا شهاب)، مسجد ملا محمود و حمام رئیسه با سازماندهی معماری، ارتباطی و کاربردی جالب توجه است.
آدرس حسنیه خانقاه بیدگل (درب مختص آباد): شهر آران و بیدگل، میدان امام خمینی، کوی درب مختص آباد، کوچه نقشینه.
در زمان های قدیم در ایران و کلا در جهان چون مردم سوادی چندانی نداشته اند عقایدی خرافی و در ذهن آنها شکل میگرفته است که مردم قدیم بیدگل هم از آن مسنثنا نبوده اند. مثلا مردمان قدیم دلیل زلزله را این میدانسته اند که زمین بر روی شاخ گاوی است و وقتی گاو سرش را تکان میدهد زمین به شاخ دیگر گاو میرود و زلزله صورت میگیرد. من چند تا از باورها و عقایدی که هنوز هم تعدادی از مردم بیدگل به آن اعتقاد دارند را در اینجا ذکر میکنم. من در پی علت این باور ها بودم که توانستم دلیل چند تا از آن ها را پیدا کنم ولی اکثرا این باورهای مردم قدیم بر پایه خرافه بوده است. من چند تا از باور ها را جمع کرده ام که هر موقع تا10 شود در اینجا میذارم. این هم 10 تای اول...
اگر کسی دلیل چند تا باور هایی که مردم بیدگل دارند را میدونه و یا به غیر اینهایی که من نوشتم باور دیگری که مردم بیدگل دارند به ذهنش میرسه در قسمت نظرات وبلاگ به اطلاع من برسونه...ممنون.
1-هرکسی نان سوخته نخورد به کربلا می رود.
توضیح: در زمان های قدیم مردم بیدگل بسیار مذهبی بوده اند و یکی از آرزوهایشان هم رفتن به کربلا بوده و اولا بخاطر اینکه در قدیم نان به مقدار فراوان وجود نداشته و ثانیا نمیخواستند که اصراف بشود این باور در ذهن مردم شکل پیدا کرده است.
2-هر کسی که ناخن را بسوزاند دیوانه می شود.
3-در شب نباید ناخن را کوتاه کرد.
توضیح:در زمان های قدیم به علت وجود نداشتن برق و روشنایی کافی برای هر خانه در شب این باور در ذهن مردم جای گرفته چون اگر ناخن در تاریکی به زمین بریزد ممکن است در غذای افراد خانواده ریخته شود و آنها مریض شوند.
4-موی ریخته شده سر را باید در پاشنه در ریخت.
5-ناخن را باید در خاک چال کرد.
6-اگر در غروب دو خواهر با هم کوچه را جاروب کنند سر مادرشان هوو می آید.
7-جاروب کردن در غروب بد است.
8-پسر جوانی که در کوچه سوت میزند،وقت ازدواجش شده است.
9-هر کسی که دندان هایش فاصله دارد کینه توز نیست.
10-کسی که دوبار متوالی عطسه کند عمرش زیاد می شود.
موضوعات مرتبط با این مطلب (برای مشاهده مطلب بر روی آن کلیک کنید):
عقاید خرافی مردم بیدگل-قسمت۲نقشه گردشگری مرنجاب آران و بیدگل
(برای وضوح بهتر نقشه بر روی آن کلیک کنید)
موضوعات مرتبط با این مطلب (برای مشاهده مطلب بر روی آن کلیک کنید):
۱-نقشه گردشگری نوش آباد آران و بیدگل
۳-فهرست آثار تاریخی آران وبیدگل
قبر مرحوم مولی محمد هادی را به جهت سالم ماندن پیکر پاکش با سنگ و سیمان بالا آورده اند و سنگ بسیار قدیمی آن را بر فراز آن قبر شریفش نصب کرده اند. آنچه از نوشته های سنگ مزار پس از گذشت نزدیک به سه قرن خوانده می شود، جملات زیر است
آب انبار حاج آقا شهاب بیدگل
آب انبار میرزا معصوم که به آب انبار حاج آقا شهاب نیز معروف است، دارای قدمت صفوی - قاجاری بوده و چسبیده به خانه بنی طبا و در جهت شرقی حسینیه تاریخی خانقاه قرار دارد که این آب انبار توسط اهالی محل آبگیری شده و قابل استفاده است.
آب انبار آقا شهاب در تاریخ 09/11/1384 به شماره 14207 در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است.
نشانی آبانبار آقا شهاب: آران و بیدگل، خ 22 بهمن، کوچه شهید بنی طباء.
عملیات احداث بنای آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' آغاز شد.
آران وبیدگل- عملیات احداث بنای آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' از علما و مجتهدین قرن 11 هجری در آران وبیدگل آغاز شد.
مسوول هیات امنای امامزاده حسین (ع) شهرستان آران و بیدگل روز چهارشنبه درگفت و گو با ایرنا اظهار داشت: این آرامگاه در ابعاد سه در سه متر و با ارتفاع پنج متر در محل خاکسپاری این عالم بنام در امامزاده حسین (ع) ساخته می شود.
'رمضانعلی حیرانی' افزود: این بنای سنگی با مساعدت کامل خیر و استاد برجسته معماری 'حاج سید علی عصیری' در ضلع شرقی محوطه ی قبرستان امامزاده حسین (ع) احداث خواهد شد.
'ملا معزالدین بن ملا ضیاءالدین بیدگلی' از علمای قرن 11 هجری آران و بیدگل بوده که علاوه بر علوم متداول عصر، عالم علم نجوم و علوم غریبه بوده است.
این عالم بزرگوار در مدرسه ی علمیه محله 'خانقاه' این شهرستان به تدریس علوم دینی اشتغال داشته است.
آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' رد ضلع جنوب شرقی آستان مقدس امامزاده حسین(ع) واقع است.
منبع :ایرنا