آئین هوربابایی در آران و بیدگل

آیین هوربابایی یا نیمه ای که در شب نیمه ی ماه رمضان توسط جمعی از کودکان و نوجوانان برگزار میشود و به خواندن شعرهایی میپردازند و در کوچه ها میچرخند. هر خانه بسته به سلیقه و خواست خود به این کودکان چیزی میدهد...یکی پول خرد، یکی چند شکلات،یکی شیرینی و یا چند گردو و ...و به نوعی تداعی گر انفاق در این روزها میباشد.

نگاهی به آواز آئینی هور بابایی در آران و بیدگل

این آواز آئینی که از گذشته‌های دور در منطقه آران و بیدگل و کاشان خوانده می‌شده مربوط به آیین انفاق در ماه مبارک رمضان است.

این آواز در آران و بیدگل در دو بخش از شب اول تا شب نیمه‌ی رمضان و نیز در شب نیمه‌ی رمضان اجرا می‌شود، بدین ترتیب که گروهی از کودکان و نوجوانان بر اثر قرار قبلی بین خودشان، بعد از افطار در یک مکان مشخص جمع شده و بنا به رأی، یک نفر صندوق‌دار و یک نفر میان‌دار انتخاب کرده و پس از فرستادن سه صلوات بلند که معنای خبری دارد به راه می‌افتند و در کوچه و محله‌ها به گردش درآمده و نیاز خود را طلب می‌کنند، میان‌دار حکم تک‌خوان را دارد و صندوق‌دار اجناس داده شده را که اکثراً پول و خوراکی است جمع می‌کند و جمع بچه‌ها در پاسخ به هر بیتی که تک‌خوان ادا می‌کند، پاسخ می‌دهند: «هور بابا، هور بابا» یا «هوم بابا هوم بابا» نوعی مونوفونیک، هتروفونیک که خاصیت اکثر جمع‌خوانی‌های کودکان و نوجوانان ایرانی است. بعد از خواندن این اشعار میان‌دار دعا می‌کند و با آمین گفتن همه، جمع دوباره راه افتاده و به محل دیگر و یا کوچه‌ی دیگر می‌رود.

اسپند رعیتی مردم آران و بیدگل

به گزارش خبرنگار ایمنا از آران و بیدگل، مردم آران و بیدگل در گذشته دور و بر اساس تقویم تاریخ ایرانیان باستان ماه‌های سال را سی روز حساب می‌کردند و یک سال را ۳۶۰ روز و پنج‌روز باقیمانده را جدا نگه می‌دارند و آن ‌را پنجه یا پنگه می‌نامند.

بر این اساس، بیست و پنجمین روز بهمن ماه در تقویم، رسمی شب اول اسفند به شمار می رود که در فرهنگ عامیانه آران و بیدگلی ها آن‌ را شب اسپند رعیتی می‌نامند.

مراسم شب اسفندی و یا همان اسپندگان نزد مردم آران و بیدگل بسیار گرامی بوده و هست.
مردم این خطه کویری عقیده دارند در شامگاه ۲۵ بهمن، حتما باید پلو بپزند.
در این شب مردم اگر خروس و یا مرغی در خانه داشتند سر می بریدند و با نخود طبخ می کردند و برنج بار می گذاشتند.
در شب اسفندی، کسبه آران و بیدگلی اگر شاگرد و یا کارگری داشتند، مقداری برنج و روغن به آنان می دادند تا رسم دست و دلبازی کویریان را در این شب نیک به جا آورند.
سنت هدیه برنج و روغن و برخی مایحتاج زندگی در این شب هنوز در فرهنگ مردم آران و بیدگل زنده است و خانواده های متمکن به دیدار مستمندان و سالمندان می روند و با تقدیم هدایا، شادی را به خانه آنان می برند.
تازه دامادهای آران و بیدگل نیز در این شب، با مراسمی ویژه هدایایی بسته به وضعیت مالی خود شامل قطعه طلا، پارچه، کفش و همچنین مقداری برنج و روغن و سبزی به عنوان اسفندی برای همسرشان می فرستادند.
این هدایا بر روی تحته چوبی به نام پاتنی یا طبق قرار می گرفت و مردی آن را به روی سر خود می گذاشت و به همراه یک گوسفند زنده به خانه عروس می برد.
مغازه داران در این شب محل کسب خود را چراغانی می‌کنند و آجیل‌فروشان برای اسپندی آجیل درست می‌کنند.
شب اسفندی برای مردم آران و بیدگل پیام آور بهار است و بوی خوانچه های نقل و نبات و بوی چادر نماز سفید نو عروسان می دهد.
مراسم ویژه شب اسپندی در آران و بیدگل نمادی از به یاد مستمندان بودن، عاشق انسان ها و انسانیت بودن است.

منبع:خبرگزاری ایمنا