منبع: خبرگزاری ایمنا
ادامه مطلب ...منبع: خبرگزاری فارس
|
|
به گزارش خبرنگار ایمنا از آران و بیدگل، مردم آران و بیدگل در گذشته دور و بر اساس تقویم تاریخ ایرانیان باستان ماههای سال را سی روز حساب میکردند و یک سال را ۳۶۰ روز و پنجروز باقیمانده را جدا نگه میدارند و آن را پنجه یا پنگه مینامند.
بر این اساس، بیست و پنجمین روز بهمن ماه در تقویم، رسمی شب اول اسفند به شمار می رود که در فرهنگ عامیانه آران و بیدگلی ها آن را شب اسپند رعیتی مینامند.
مراسم شب اسفندی و یا همان اسپندگان نزد مردم آران و بیدگل بسیار گرامی بوده و هست.
مردم این خطه کویری عقیده دارند در شامگاه ۲۵ بهمن، حتما باید پلو بپزند.
در این شب مردم اگر خروس و یا مرغی در خانه داشتند سر می بریدند و با نخود طبخ می کردند و برنج بار می گذاشتند.
در
شب اسفندی، کسبه آران و بیدگلی اگر شاگرد و یا کارگری داشتند، مقداری برنج
و روغن به آنان می دادند تا رسم دست و دلبازی کویریان را در این شب نیک به
جا آورند.
سنت هدیه برنج و روغن و برخی مایحتاج زندگی در این شب هنوز
در فرهنگ مردم آران و بیدگل زنده است و خانواده های متمکن به دیدار
مستمندان و سالمندان می روند و با تقدیم هدایا، شادی را به خانه آنان می
برند.
تازه دامادهای آران و بیدگل نیز در این شب، با مراسمی ویژه
هدایایی بسته به وضعیت مالی خود شامل قطعه طلا، پارچه، کفش و همچنین مقداری
برنج و روغن و سبزی به عنوان اسفندی برای همسرشان می فرستادند.
این
هدایا بر روی تحته چوبی به نام پاتنی یا طبق قرار می گرفت و مردی آن را به
روی سر خود می گذاشت و به همراه یک گوسفند زنده به خانه عروس می برد.
مغازه داران در این شب محل کسب خود را چراغانی میکنند و آجیلفروشان برای اسپندی آجیل درست میکنند.
شب اسفندی برای مردم آران و بیدگل پیام آور بهار است و بوی خوانچه های نقل و نبات و بوی چادر نماز سفید نو عروسان می دهد.
مراسم ویژه شب اسپندی در آران و بیدگل نمادی از به یاد مستمندان بودن، عاشق انسان ها و انسانیت بودن است.
منبع:خبرگزاری ایمنا
عکس جوانی استاد علی ستاری بیدگلی متخلص به شیدا
باتشکر از آقای اکبر ستاری
وبلاگ آقای اکبر ستاری : بیدار شهر
ببخشید که چند روزی این شعر رو دیر گذاشتم
حسینیه خانقاه بیدگل (درب مختص آباد)
حسینیه خانقاه بیدگل در جهت شرقی مسجد نقشینه و در مسیر گذر تاریخی بیدگل قرار دارد و در زمان صفویه، حاج «حسین دوست»، پایهگذار صوفیه در این مکان بوده است و عنوان خانقاه نیز بههمبن دوره بر میگردد و سپس به حسینیه خانقاه معروف شده است و در زمان حال مرکز هیئت سقایی علی اکبری بیدگل است.
هیئت سقایی یکی از قدیمیترین دستههای مذهبی در آران و بیدگل است که علیرغم تغییر شکل تمامی هیئت بعد از انقلاب، هنوز رسم و شیوه قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده است.
وجود جام آبی به سال 1161 و توغ به سال 1095 هجری قمری و اشیای ارزشمند بسیاری که همه متعلق به این هیئت و دارای وقفنامه است، گواه این قدمت است.
منبر چوبی معرقکاری بزرگ حسینیه خانقاه با دو دیرک در طرفین پلهها و تزئینات آیه الکرسی در حاشیه دیواره اطراف پلهها و صلوات کبیره دارای 10 پله است که در جلوی آن شرح وقفنامه آن حکاکی شده است.
واقف منبر ، استاد «علی رضا بن حسنعلی» بوده و هم دوره با منبر حسینیه دربریگ بیدگل در تاریخ 1237 هجری قمری به خط سید «مرتضی طباطبایی بیدگلی» است.
این منبر اخیرا با کوشش و حمایت مهندس «حسنی مقدم» ، مدیریت حفاظت و احیای اداره میراث فرهنگی کاشان و «محسنی تبار» مسئول اداره دکر شده مرمت و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از جمله آثار دیگر میتوان به وسایل تعزیهخوانی و پوش مذهبی با وقف نامه متعلق به سال 1322 هجری قمری و به خط «حسین بن عبدالباقی طباطبایی بیدگلی» اشاره کرد که هنوز در ایام محرم، سایهگستر عزاداران هیئت سقایی علی اکبری است.
مشهور است که در زمان مرحوم استاد «فرج الله واصف بیدگلی» ( 1323 ه.ق ) که شاعری با اخلاص، فرزانه و مادام العمر بابا و سرپرست هیئت بوده ، به سقایی تغییر نام داده شده است.
از نکات جالب توجه، قدمت قریب به صد ساله برپایی مراسم روضهخوانی هر هفته، شب جمعهها در این حسینیه است که توسط خاندان روحانی در این مکان برگزار میشود.
در سمت شرقی فضای درونی حسینیه خانقاه، فضای کوچکی وجود دارد که هیچگونه بازشوی نداشته و تنها راه دسترسی به آن، حفرهای است که از فضایی دالانی شکل به آن راه مییابد.
بنا برگفته و استناد مردم محلی، در گذشته در درون حسینیه خانقاه، اتاقکی وجود داشته و راه آن نیز باز بوده است، بنابراین مراحل خاکبرداری و خالی کردن اتاقک، انجام شده است که از آنجا مقدار زیادی سفال شکسته، چراغ پیهسوز، ناودانی سفالی، مصالح ساختمانی مربوط به تخریب گنبد حسینیه در زمانی نامعلوم ( احتمالا قاجار ) و بالاخره چهار اسکلت انسانی ( مونث ) که در کنار یکدیگر بر روی کف بقعه از پشت خوابانده شده بودند کشف شد.
دور تا دور فضای بهدست آمده با مساحت حدود 12 متر مربع و ستونی کوتاه و ضخیم در میان، با آجرهای ختایی و سفالهای پیدا شده از آن بهگفته کارشناسان میراث فرهنگی مربوط بهدوره ایلخانی است.
با توجه به این که حسینیه خانقاه درب مختص آباد دارای سبک ساختمانی صفوی – قاجاری است و این که بنا و ساخت آن بعد از بقعه چهل دختران ( اختران ) است، پس میتوان اتاقک موسوم به چهل دختران را بهدوران قبل از صفوی نسبت داد.
با هجرت خاندان طباطبایی و در رأس آنها سید «محمد تقی طباطبایی» در اواخر قرن دهم هجری قمری از زواره به بیدگل و احترام و التزام به آنها، قسمت جنوبی این محله برای اسکان آنها انتخاب شد.
در زمان حاج «میرزا معصوم»، بناها و آثار فراوانی احداث شد و یا در دست مرمت و بازسازی قرار گرفت.
مجموعه بزرگ طباطبایی، شامل مجموعه خانه طباطبایی، بازارچه، مهمانخانه میرزا معصوم، آب انبار میرزا معصوم (حاج آقا شهاب)، مسجد ملا محمود و حمام رئیسه با سازماندهی معماری، ارتباطی و کاربردی جالب توجه است.
آدرس حسنیه خانقاه بیدگل (درب مختص آباد): شهر آران و بیدگل، میدان امام خمینی، کوی درب مختص آباد، کوچه نقشینه.
در زمان های قدیم در ایران و کلا در جهان چون مردم سوادی چندانی نداشته اند عقایدی خرافی و در ذهن آنها شکل میگرفته است که مردم قدیم بیدگل هم از آن مسنثنا نبوده اند. مثلا مردمان قدیم دلیل زلزله را این میدانسته اند که زمین بر روی شاخ گاوی است و وقتی گاو سرش را تکان میدهد زمین به شاخ دیگر گاو میرود و زلزله صورت میگیرد. من چند تا از باورها و عقایدی که هنوز هم تعدادی از مردم بیدگل به آن اعتقاد دارند را در اینجا ذکر میکنم. من در پی علت این باور ها بودم که توانستم دلیل چند تا از آن ها را پیدا کنم ولی اکثرا این باورهای مردم قدیم بر پایه خرافه بوده است. من چند تا از باور ها را جمع کرده ام که هر موقع تا10 شود در اینجا میذارم. این هم 10 تای اول...
اگر کسی دلیل چند تا باور هایی که مردم بیدگل دارند را میدونه و یا به غیر اینهایی که من نوشتم باور دیگری که مردم بیدگل دارند به ذهنش میرسه در قسمت نظرات وبلاگ به اطلاع من برسونه...ممنون.
1-هرکسی نان سوخته نخورد به کربلا می رود.
توضیح: در زمان های قدیم مردم بیدگل بسیار مذهبی بوده اند و یکی از آرزوهایشان هم رفتن به کربلا بوده و اولا بخاطر اینکه در قدیم نان به مقدار فراوان وجود نداشته و ثانیا نمیخواستند که اصراف بشود این باور در ذهن مردم شکل پیدا کرده است.
2-هر کسی که ناخن را بسوزاند دیوانه می شود.
3-در شب نباید ناخن را کوتاه کرد.
توضیح:در زمان های قدیم به علت وجود نداشتن برق و روشنایی کافی برای هر خانه در شب این باور در ذهن مردم جای گرفته چون اگر ناخن در تاریکی به زمین بریزد ممکن است در غذای افراد خانواده ریخته شود و آنها مریض شوند.
4-موی ریخته شده سر را باید در پاشنه در ریخت.
5-ناخن را باید در خاک چال کرد.
6-اگر در غروب دو خواهر با هم کوچه را جاروب کنند سر مادرشان هوو می آید.
7-جاروب کردن در غروب بد است.
8-پسر جوانی که در کوچه سوت میزند،وقت ازدواجش شده است.
9-هر کسی که دندان هایش فاصله دارد کینه توز نیست.
10-کسی که دوبار متوالی عطسه کند عمرش زیاد می شود.
موضوعات مرتبط با این مطلب (برای مشاهده مطلب بر روی آن کلیک کنید):
عقاید خرافی مردم بیدگل-قسمت۲نقشه گردشگری مرنجاب آران و بیدگل
(برای وضوح بهتر نقشه بر روی آن کلیک کنید)
موضوعات مرتبط با این مطلب (برای مشاهده مطلب بر روی آن کلیک کنید):
۱-نقشه گردشگری نوش آباد آران و بیدگل
۳-فهرست آثار تاریخی آران وبیدگل
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل
در ادامه لغات و اصطلاحات حروف (س) و (ش) و (ع) را قرار داده ام.
*برای مشاهده ی لغات و اصطلاحات به ادامه ی مطلب بروید*
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۷
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۶
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۵
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۴
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۳
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۲
لغات و اصطلاحات رایج در گویش و لهجه ی مردم بیدگل-قسمت۱
قبر مرحوم مولی محمد هادی را به جهت سالم ماندن پیکر پاکش با سنگ و سیمان بالا آورده اند و سنگ بسیار قدیمی آن را بر فراز آن قبر شریفش نصب کرده اند. آنچه از نوشته های سنگ مزار پس از گذشت نزدیک به سه قرن خوانده می شود، جملات زیر است
آب انبار حاج آقا شهاب بیدگل
آب انبار میرزا معصوم که به آب انبار حاج آقا شهاب نیز معروف است، دارای قدمت صفوی - قاجاری بوده و چسبیده به خانه بنی طبا و در جهت شرقی حسینیه تاریخی خانقاه قرار دارد که این آب انبار توسط اهالی محل آبگیری شده و قابل استفاده است.
آب انبار آقا شهاب در تاریخ 09/11/1384 به شماره 14207 در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است.
نشانی آبانبار آقا شهاب: آران و بیدگل، خ 22 بهمن، کوچه شهید بنی طباء.
مرحوم حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج آقاحسین اقدسی در سال 1299 هجری شمسی در یک خانواده کاملاً مذهبی و روحانی در بیدگل دیده به جهان گشود.
پدر ایشان مرحوم ملاآقامحمّد اقدسی یکی از وعّاظ و سخنرانان صاحب نام و مشهور کاشان و آران و بیدگل بود و مادر ایشان از بیت مرحوم آیت الله آقای ملا آقامحمود فاضل بیدگلی بوده است.
مرحوم آقای اقدسی تحصیلات علوم دینیه را در حوزه علمیه مرحوم آیت الله العظمی آقای میرسیّدعلی یثربی و در زمان حیات معظم له شروع کرد و پس از طی مراحل مقدمات و بخشی از دوران سطح در منطقه آران و بیدگل به امر تبلیغ و ارشاد مردم اقدام و با حضور در سنگر مقدس مسجد در محله های مختلف بیدگل به اقامه نماز جماعت پرداخت.
تقریباً نیمی از منطقه بیدگل تحت پوشش فعالیت های تبلیغی نامبرده قرار داشت و مخصوصاً در ماه مبارک رمضان از اول وقت نماز ظهر تا نزدیک وقت نماز مغرب و عشاء بطور مرتب و پی در پی در پنج مسجد واقع در پنج محله بیدگل هم اقامه نماز جماعت داشت و هم به بیان احکام دینی و معارف اسلامی می پرداخت.
ایشان ارادت و اخلاص ویژه ای نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت مخصوصاً خامس آل عبا حضرت سیدالشهدا علیه السلام داشت و در هنگام روضه خوانی و حضور در مجالس سوگواری امام حسین علیه السلام کاملاً ارادت ایشان محسوس و مشهود بود.
مرحوم آقای اقدسی در فعالیت های سیاسی و مبارزاتی دوران رژیم گذشته حضور داشت و در اوایل انقلاب به عنوان یکی از اعضای مسئول در کمیته انقلاب اسلامی فعالیت داشت.
مدت زیادی از عمر ایشان مواجه بود با بیماری دیابت و علیرغم این بیماری مزمن هیچگاه فعالیت های اجتماعی خود را متوقف نکرد و همواره در صدد رتق و فتق امور مردم بود.
و بالاخره در بیست و چهارم دی ماه سال هزار و سیصد و هفتاد هجری شمسی و در سن 71 سالگی بدرود حیات گفت و از ایشان چهار فرزند دختر باقی مانده است.
زیارت امامزاده اسماعیل و عبدالله (ع) بیدگل در گذشته با
قبرستان آن در کنار هم قرار داشته که در حال حاضر به واسطه خیابان از هم
جدا شده اند. قبرستان شاهزاده اسماعیل یکی از قدیمی ترین قبرستان های
شهرستان آران و بیدگل می باشد. سنگ قبرهایی داراست که متعلق به قرن یازدهم
می باشد.
بنای زیارتگاه امامزاده اسماعیل و عبد الله (ع) بیدگل که به صورت بقعه و زیارتگاه می باشد از بناهای ارزشمند تاریخی بیدگل بوده که از کنار آن و چسبیده به آن دیوار ولایتی شهر می گذشته است و چسبیده به بنا و در ضلع شرقی بنا در گذشته دروازه ورودی شهر با نام (مخلص) بوده که در دهه کاملا تخریب گردیده است و آخرین مرمت زیارتگاه هیچ اثری از آن باقی نگذارده است. قبرستان مجاور آن که به همین نام مشهور است نیز مجل دفن بزرگان علم و دین بیدگل بوده است. سنگ قبرهای این قبرستان مربوط به قرن یازدهم می باشد و به دوره صفوی- قاجار باز می گردد ولی سبک ساختمانی زیارت شاهزاده اسماعیل و عبدالله از دوره قاجار می باشد.
عملیات احداث بنای آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' آغاز شد.
آران وبیدگل- عملیات احداث بنای آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' از علما و مجتهدین قرن 11 هجری در آران وبیدگل آغاز شد.
مسوول هیات امنای امامزاده حسین (ع) شهرستان آران و بیدگل روز چهارشنبه درگفت و گو با ایرنا اظهار داشت: این آرامگاه در ابعاد سه در سه متر و با ارتفاع پنج متر در محل خاکسپاری این عالم بنام در امامزاده حسین (ع) ساخته می شود.
'رمضانعلی حیرانی' افزود: این بنای سنگی با مساعدت کامل خیر و استاد برجسته معماری 'حاج سید علی عصیری' در ضلع شرقی محوطه ی قبرستان امامزاده حسین (ع) احداث خواهد شد.
'ملا معزالدین بن ملا ضیاءالدین بیدگلی' از علمای قرن 11 هجری آران و بیدگل بوده که علاوه بر علوم متداول عصر، عالم علم نجوم و علوم غریبه بوده است.
این عالم بزرگوار در مدرسه ی علمیه محله 'خانقاه' این شهرستان به تدریس علوم دینی اشتغال داشته است.
آرامگاه 'ملا معزالدین بیدگلی' رد ضلع جنوب شرقی آستان مقدس امامزاده حسین(ع) واقع است.
منبع :ایرنا